Het is hier al een beetje ingeleid. Mijn moeder (Ciska) verheugde zich om haar bikini te dragen tijdens de eerstvolgende vakantie in Zuid-Afrika (in het door land ingesloten Rhodesië had je immers geen zeestranden). Maar toen het eenmaal zover was werd zij prompt op het strand ‘staande gehouden’. Op barse toon kreeg zij te horen dat een bikini dragen in Zuid-Afrika helemaal niet mocht! Zij verwonderde zich daar toen al over en tegenwoordig lacht men hartelijk over de preutse en puriteinse onbenulligheid in het toenmalige Zuid-Afrika, waar het verschijnsel bikini ook nog eens de schuld kreeg van een langdurige droogteperiode! En dat terwijl onze klassieke ‘voormoeders’, meer dan twee duizend jaar geleden, al bikini’s wisten te waarderen (zie foto).
Voor wat betreft Zuid-Afrika en het draconische bikinibeleid, lees het volgende commentaar van ene Rodney Just dat ik op internet aantrof: I love your ‘effects of global warming’ it reminded me of those early days of my youth. In South Africa, the bikinis were banned and any one wearing these in public were prosecuted for indecent exposure. This is not a joke, another thing the bikini was blamed for, by the Church, was the droughts, that we had been experiencing for the then past ten years. As they always say Belief it or not. Zie voor meer informatie over het fenomeen bikini de website ‘A brief History of the Bikini‘: http://stephhicks68.hubpages.com/hub/A-Brief-History-of-the-Bikini
Hoe het ook zij, de volgende vakantie ging mijn moeder naar het zogeheten Portugees Oost Afrika oftewel de haven- en badplaats Beira http://nl.wikipedia.org/wiki/Beira_(stad) in Mozambique. Per trein reisde ze samen met een stel vriendinnen erheen. Blijkbaar was ze na het bikinidebacle in ZA het ‘kledingstuk’ helemaal beu want op de bijgevoegde foto uit die dagen draagt ze een badpak.
Zo, genoeg geprietpraat over bikini’s. Om de vakantie wat in te kleuren heb ik nog een paar foto-impressies van Beira toegevoegd.
Zoals gezegd was mijn moeder met een stel vriendinnen in Beira. Het waren Nederlandse vrouwen die ook in Rhodesië woonden. Een daarvan heette Cathy Willers. Het jongetje dat op de zwart-wit foto bij mijn moeder op schoot zit is volgens mij van haar. Om een aanduiding te geven van de sfeer waarin de drie vrouwen zich bevonden voeg ik hierna een verhalend ‘stukje’ badplaatsleven toe:
φ φ φ
Een koloniaal ‘meiden’ uitje in Beira anno 1964
Beira, Hotel Estoril, 1964. Op de hotelkamer van Ciska was men druk in de weer, het was een driftig geredder. Uit de radio klonk net iets harder dan gebruikelijk het populaire deuntje Midnight In Moscow van Kenny Ball and his Jazzmen (http://www.youtube.com/watch?v=mNdM7TlZs44), dat alweer een paar jaar geleden, in 1961 om precies te zijn, een wereldhit was geweest. Tussen de jazzy klanken door ging de reuring gewoon door. De drie vrouwen liepen gejaagd heen en weer alsof ze voortdurend naar iets zochten en intussen pielden ze met een geconcentreerde blik aan hun gezichten en herschikten ze onophoudelijk hun jurken. De een wierp een vluchtige blik in de spiegel van een kast, de ander was bezig de teennagels te lakken en Ciska bevond zich op een gegeven moment in de badkamer waar zij met vederlichte veegbewegingen een crème eerst over haar ene wang smeerde en vervolgens over de andere wang wreef. Cathy was klaar met haar nagels en opgestaan. Met een sierlijke beweging verplaatste ze zich op het ritme van de muziek.
Een driedubbel klopgeluid klonk op. Voor een kort moment viel iedereen stil alsof ze hun oren spitsten.
‘Dat moet de babysitter zijn.’ Cathy haastte zich naar de deur en liet deze openzwaaien. ‘Ah daar ben je.’
Ciska stak nieuwsgierig het hoofd om de badkamerdeur en deinsde meteen weer terug. ‘Hoe kan ze dat nou doen?’ fluisterde ze opgewonden tegen zichzelf.
‘I now here, senhora.‘ Een zwaar Portugees accent was vanuit het voorportaal te horen.
Cathy zei iets terug tegen de babysitter maar Ciska kon het niet verstaan omdat ze de waterkraan had opengedraaid en het water met luid geklater in de metalen wasbak stroomde. Wat wilde ze ook alweer doen? Ze greep haar tandenborstel vast, maar besefte op dat moment dat ze zo-even haar tanden al gepoetst had. ‘Hoe kan ze dat nu toch doen?’ herhaalde ze net iets nadrukkelijker dan daarnet.
‘Hi! Zo. Even m’n lippen stiften.’ Cathy was de badkamer binnen geglipt en begon haar lippen te stiften met knalrode lippenstift. ‘De Babysitter is aangekomen.’
‘Ik zag het. Maar….’
Cathy was klaar met lippenstiften en liet voor een moment via de spiegel haar scherpe blik op Ciska rusten. ‘Maar wat?’
Ciska liet een bijna onhoorbaar kuchje voorafgaan, ‘Het is een Afrikaanse.’
‘O kom toch, Ciska-meid. Ben jij nou dat vlotte meisje uit Amsterdam? Vier jaar Afrika heeft je niet bepaald goed gedaan…’ Ze knipoogde.
Ze pakte Ciska bij de schouders beet en draaide haar naar zich toe. Met beide handen omklemde ze daarna haar gezicht. ‘Vanavond gaan we stout doen.’
Ciska vertrok geen spier. ‘Ik heb een keer gezien dat zo’n Afrikaans kindermeisje, voordat ze het melkflesje aan de baby gaf eerst zelf aan het tuitje lurkte om te proeven of de melk te heet was.’
Cathy schoot in de lach. ‘Dat is toch heel goed. ‘
‘Maar de bacteriën…’
Lachend verliet Cathy de badkamer. ‘Ciska, daarmee raakt jouw kind juist immuun.’
Juist op dat moment stortte zich voor hun ogen het kindermeisje op de drie peuters (die tot dan toe opmerkelijk stil met elkaar hadden gespeeld). Er weerklonk een luid ‘criança’s!’ Van schrik begonnen alle drie de koters te mauwen, te drenzen en te dreinen.
‘Kom, laten we snel vertrekken.’Cathy trok Ciska aan haar mouw en gebaarde naar de andere vriendin om snel mee te komen.
Ciska trok een pruillip. In gedachten kwamen bij haar de vreselijkste ziektes op: cholera, difterie, dysenterie, tyfus, gele koorts.
Nadat ze zich door een taxi hadden laten afzetten liepen ze tien minuten later langs het strand door de zwoele namiddag. Er werd weinig zinnigs gezegd, het was slechts een prettig gekeuvel dat ze van zich afgaven. De zon maakte intussen de eerste aanstalten om te zakken en spreidde vanaf het land een omfloerst kleurenspectrum over zee uit. Op het terras van het geliefde restaurant Oceana aten ze piri-piri langoesten en garnalen en lesten ze hun dorst met Portugese vinho verde die geschonken werd uit buikflessen omhuld met een net uit raffia. Een tedere zeebries speelde zachtjes met hun haren toen ze na het eten op weg waren naar een ander etablissement – daar waar gedanst kon worden – Espião (Spion) was de intrigerende naam van de dansclub. Hij was Cathy warm aanbevolen door een van de kamerjongens van het hotel en ze had zich goed de weg laten uitleggen. Als een volleerd gids loodste ze het groepje dwars door een paar van de mindere straatjes van Beira tot ze bij een enigszins verwaarloosd koloniaal gebouw arriveerden.